lịch sử vốn k có bất kỳ một sự phân chia nào cả. Một người phụ nữ đã sống ở Florence vào thế kỷ 15 không hề nghĩ về cô ấy như một người phụ nữ trong thời kỳ Phục hưng. Các nhà sử gia phân chia lịch sử theo những nơi lớn nhỏ với mục đích làm rõ những đặc điểm và sự thay đổi cho chính họ và các học viên. vì thế cần nhớ rằng bất kỳ giai đoạn lịch sử nào cũng chỉ là một sự không khó khăn hóa và là sắp xếp mà thôi. Sau đây là những nền tảng quan trọng để bạn bắt đầu.
Khi bạn đọc những dòng chảy lịch sử dưới đây, xin hãy lưu tâm rằng những thành đạt trọng yếu tương đương cũng xuất hiện ở châu Phi, châu Á, châu Mỹ và Thái Bình Dương.
Thời kỳ tiền sử (từ 3000 năm trước công nguyên trở về trước)
Tượng vệ nữ Willendorf [28000 – 25000 trước công nghuyên, chất liệu đá vôi, chiều cao10,8cm] – Bảo tàng lịch sử tự nhiên, Vienna, Ý.. Ảnh chụp: Steven Zucker
Cụm từ “tiền sử”dùng để chỉ khoảng thời gian trước khi lịch sử được ghi chép lại. Ở phương Tây, ngôn ngữ viết được phát minh bởi những người lưỡng hà cổ đại khoảng 3000 năm trước công nguyên. Thời kỳ này cũng ghi nhận những hình thức văn hóa thị giác từ trước đó: vẽ, điêu khắc, kiến trúc. Hình thức trang trí cổ xưa nhất mà chúng ta có thể nhìn nhận như là nghệ thuật, đến từ châu phi và có lẽ ra đời từ 100.000 năm trước công nguyên. Trái lại, bức vẽ trong hang động cổ xưa nhất mà chúng ta biết đến khoảng 40.800 tuổi. Và mặc dù chúng ta luôn luôn thường nghĩ rằng chỉ có chúng ta – loài người hiện đại (hoặc người thông minh Homo sapiens – ghi chú của người dịch), đã mới gầy dựng nghệ thuật, thì các nhà nhân chủng học đưa ra giả thuyết rằng người Neanderthals nguyên thủy (một loại trong chi người đang tuyệt chủng – ghi chú của người dịch) có lẽ đang xây dựng ít nhất một vài trong những bức tranh tiên phong này.
Cuộc phương thức online Đồ đá Mới, một trong những sự phát triển có ý nghĩa sâu sắc nhất trong lịch sử loài người, đã diễn ra trong Thời kỳ Tiền sử. Đó là khi tổ tiên chúng ta học phương thức gieo trồng và thuẩn hóa các loại vật, cho phép họ từ bỏ tập tục du cư từ đó ổn định để gầy dựng nên các thành phố và các nền văn minh.
Thời kỳ cổ đại (từ khoảng 3000 trước công nguyên đến khoảng 400 năm sau công nguyên)
Thời kỳ này bao gồm những nền văn minh vĩ đại thưở ban sơ – văn minh vùng Cận Đông và Ai Cập cổ đại, nền văn minh của những người Etruscans và người La Mã – tức là tất cả những sự kiện xảy ra sau khi chữ viết được phát minh và trước sự sụp đổ của đế chế La Mã. Cần lưu ý rằng sự tan rã của đế chế La Mã diễn ra đến hàng thế kỷ, tuy nhiên để không khó khăn hóa, chúng ta tạm lấy mốc 400 năm sau Công nguyên.
Tượng thần biển cả Poseidon, [460 trước công nguyên, chất liệu đồng, chiều cao 2.09cm, Sơ kỳ cổ điển (phong cách Cường Liệt), được khôi phục từ một vụ chìm tàu ở mũi Artemision, Hy Lạp năm 1928] – Bảo tàng khảo cổ học tự nhiên, Athens, Hy Lạp. Ảnh chụp: Steven Zucker
Vào khoảng thời gian này, người Hi Lạp cổ đại đã lần tiên phong dùng lý trí con người ứng dụng vào những quan sát của họ với thế giới tự nhiên, xây dựng những hình ảnh mang thuộc tính tự nhiên đi đầu của loài người. Sự ra đời của triết học phương Tây, toán học, nhà hát, khoa học và chế độ dân chủ cũng thường được ghi nhận trong khoảng thời gian này. Đến lượt mình, người La Mã lại tạo ra một đế chế với tầm vóc trải rộng khắp châu Âu và tất cả các vùng đất xung quanh Địa Trung Hải. Họ là những nhà quản lý và kỹ sư lão luyện, họ cũng tự cho rằng mình là người thừa kế của các nền văn minh vĩ đại trước đó, đặc biệt là của Ai Cập và Hy Lạp (nơi mà họ đã chinh phục được).
Một điều cần thiết cần ghi nhớ là mặc dù lịch sử thường được trình bày như một chuỗi các câu chuyện riêng rẽ, trong thực tế những mạch sự kiện thường chồng lên nhau, khiến cho lịch sử càng trở nên phức tạp và cũng thú vị hơn. gợi ý, một nhân vật lịch sử mà chúng ta gọi Jesus Christ cũng sống trong thời kỳ của đế chế La Mã. Jesus và các tông đồ của ông là những người Do Thái sống ở địa điểm mà ngày nay là Israel, tuy nhiên vào thời điểm đó nó lại thuộc đế chế La Mã.
Thời kỳ Trung cổ (từ khoảng năm 400 đến khoảng năm 1400)
Nửa đầu của khoảng thời kỳ lịch sử kéo dài cả thiên niên kỷ này chứng kiến những biến đổi sâu sắc về chính trị và kinh tế ở Tây Âu, bởi khi làn sóng xâm lược của những người di cư đã gây mất ổn định cho đế chế La Mã. Hoàng đế Constantine của đế chế La Mã đang mở tp Constantinople (ngày nay là tp Istanbul của Thổ Nhĩ Kì) trở thành thủ đô mới ở phía Đông vào khoảng năm 330 sau Công nguyên và đế chế Tây La Mã bị tan ra không lâu sau đó. Ở phía đông Địa Trung Hải, đế chế Byzantine (với thủ đô là Constantinople) lại tiến triển vô cùng rực rỡ.
Hình ảnh Chúa Jesus, [trong bức họa Chúa Jesus và Đức mẹ Mary và thánh John tẩy giả, khoảng năm 1261, tranh khảm] – Hoàng thành, phòng triển lãm phía nam, Hagia Sophia, Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh chụp: Steven Zucker
Cơ đốc giáo lớn mạnh rộng khắp khu vực trước đây là lãnh thổ của đế chế La Mã – thậm chí cả bên trong lòng những kẻ xâm lược di cư (Vandals, Visigoths…). Nhà thờ Cơ đốc giáo, giỏi nhất bởi Đức giáo hoàng, nổi lên như là tổ chức mạnh nhất ở phía Tây Âu, trong khi Chính thống giáo lại chiếm ưu thế ở phía đông.
Đế chế Byzantine vào năm 650
Cũng trong thời kỳ này, Hồi giáo – một trong ba tôn giáo độc thần lớn nhất, đang được sinh ra. Chỉ trong vòng hơn một thế kỷ sau khi Nhà tiên tri Muhammad qua đời vào năm 632, đạo Hồi đang trở thành một đế chế trải rộng từ Tây Ban Nha sang Bắc Phi, Trung và Cận Đông, cho tới tận Ấn Độ. Đạo Hồi thời Trung cổ đã trở thành người dẫn đầu trong khoa học công nghệ, và vừa mới thiết lập một số trung tâm học tập lớn nhất thế giới (như Cordoba). kiến thức Hồi giáo giữ một vai trò cần kíp trong việc bảo tồn và biên dịch các tài liệu cổ của Hy Lạp, vào thời điểm mà rất nhiều tri thức được tạo ra trong thế giới cổ đại vừa mới bị mất đi.
Petrarch (một tác gia sống vào những năm 1300), đang miêu tả Thời kỳ Trung Cổ như là một “Thời kỳ Tăm tối,” bởi vì với ông đây dường như là thời kỳ mà những thành tích đạt được của con người k hề được thừa nhận, đặc biệt khi ông so sánh với Hy Lạp cổ đại và La Mã. Sở dĩ thời kỳ này được gọi bằng cái tên “Trung cổ”, là bởi các nhà học giả thời Phục Hưng xem nó là một khoảng thời gian dài ấu trĩ đã chia tách họ khỏi nền văn minh của Hy Lạp cổ đại và Rome, những nền văn minh mà họ ngưỡng mộ và bắt chước.
Très Riches Heures du duc de Berry [Limbourg Brothers, trang 5, mặt sau, tháng 5, 1412 – 1416, tranh sơn son thếp vàng trên giấy da, kích thước 22.5 x 13.6 cm] – bảo tàng Musée Condé
Xã hội Trung cổ được phân cấp thành những tầng lớp xác định. Nhà vua ở tầng cao nhất. Phía dưới là các tầng lớp quý tộc thấp hơn. Những lãnh chúa chúa này đến lượt mình lại cai trị nông dân và nông nô (thành phần chiếm đa số). Những người nông nô bị ràng buộc vĩnh viễn, phải làm việc trong lãnh thổ thuộc về những lãnh chúa của họ. nơi cơ bản của hệ thống này, tốt còn được biết đến như chế độ phong kiến, là mối liên kết chủ tớ. Những người đầy tớ sẽ trả giá sức lao động (trên cánh đồng good ngoài chiến trường) cho chủ ngân để đổi lấy đất đai và sự bảo vệ. Tính biến động, thay đổi trong tầng lớp xã hội là rất hiếm có.
dĩ nhiên, ngàn năm Trung cổ cũng chứng kiến sự ra đời của rất nhiều kiệt tác nghệ thuật và văn học, tuy nhiên chúng hoàn toàn khác biệt với cái mà nhà văn Petrach xem trọng. Các tác phẩm nghệ thuật được gầy dựng trong thời kỳ này chủ yếu quan tâm vào các giáo lý nhà thờ.
Một điều đáng lưu ý là trong suốt thời kỳ Trung cổ, ngoại trừ các thành viên của tầng lớp giáo sĩ (thầy tu, linh mục…) rất hiếm người biết đọc và viết. Bất chấp niềm tin rằng thế giới sẽ tận thế vào năm 1000, Tây Âu trở nên ngày càng bền vững, và khoảng thời gian này một số lúc được xem như là thời kỳ hậu trung cổ. Khoảng thời gian này đang chứng kiến sự đổi mới của những công trình lớn và sự tái thiết các thị trấn quy mô. Các tu viên như Cluny trở thành các trung tâm học tập màu mỡ và cần kíp.
Nội trong thời kỳ Trung cổ, có những sự phân chia trong lịch sử hội họa bao gồm Tiền cơ đốc, Byzantine, Carolingian, Ottonian, Romanesque và Gothic. Khi chúng ta nhìn sâu vào nền hội họa và chính trị của 1000 năm trung cổ, chúng ta đủ nội lực tìm thấy một mối quan hệ phức tạp và liên hồi với những ký ức và di sản của La Mã cổ đại để lại, và đây chính lại là nền tảng cho thời kỳ Phục Hưng.
Thời kỳ Phục Hưng (từ khoảng 1400 – 1600)
Theo từng bước, thời kỳ Phục hung là lúc hồi sinh sự chú trọng dành cho văn hóa cổ đại Ai Cập và La Mã. Đó cũng là khoảng thời gian mà kinh tế lớn mạnh cực thịnh ở châu Âu – đặc biệt là nước Ý và Bắc Âu. Trong lịch sử nghệ thuật, chúng ta biết đến cả thời kỳ Phục Hưng của Ý và thời kỳ Phục Hưng của Bắc Âu. Chúng ta cũng nhắc đến phương thức nhìn nhận thế giới được gọi là Nhân văn chủ nghĩa. Về cơ bản, chủ nghĩa này sử dụng văn học và nghệ thuật Hy –La cổ đại như một hình mẫu để áp đặt những giá trị mới vào kiến thức con người và trải nghiệm đối với thế giới này (thay vì quan tâm chủ yếu vào thiên đường).
Chúng ta chỉ đủ sức điểm ra một số ít ỏi các thời điểm trong lịch sử khi mọi thứ đều thay đổi. Phát minh và ứng dụng kênh in tất nhiên là một trong số đó. Nhờ vào nguồn sách có sẵn càng ngày càng nhiều mà số lượng biết chữ ở châu Âu đang gia tăng một cách thức ngoạn mục. người ta đã được truyền thêm sức mạnh, và theo nhiều cách thức chúng ta có thể lần ra nguồn gốc cuộc phương thức online thông tin của chúng ta ngay từ chiếc máy in đầu tiên của nhà phát minh Gutenberg ở Đức thế kỷ 15.
Vào năm 1517, một nhà thần học cùng lúc cũng là một tu sĩ- Martin Luther, đã thách thức quyền lực của Đức Giáo hoàng và châm ngòi cho cuộc Cải cách Tin Lành. Một phần nhờ vào công nghệ in ấn, những ý tưởng của ông lan truyền nhanh chóng. Bằng việc thách thức sức mạnh của Nhà thờ và xác nhận uy quyền của suy nghĩ cá nhân (lúc này thì mức độ người xem đủ sức tự đọc Kinh thánh bằng ngôn ngữ riêng của mình đang tăng lên), cuộc cải cách thức vừa mới đặt nền tàng cho những giá trị mà kiến thức hiện đại đặt vào từng cá nhân.
đồng thời cũng trong khoảng thời gian này cuộc cách thức mạng Khoa học vừa mới bắt đầu và sự quan sát thay vì các học thuyết tôn giáo đang trở thành nguồn gốc của sự hiểu biết của chúng ta về vũ trụ và vị trí của chúng ta trong đó. Copernicus vừa mới kết thúc mô hình vũ trụ của người Hi Lạp cổ đại bằng việc đưa ra giả thuyết rằng mặt trời nằm ở trung tâm của hệ mặt trời và các hành tinh quay quanh những quỹ đạo hình tròn xung quanh nó. Tuy nhiên, luôn luôn còn những vấn đề khi đưa những hiệu quả quan sát được kiểm chứng với lý thuyết này. Vào đầu thế kỷ 17, Kepler kết luận (một cách thức chính xác!) rằng các hành tinh này dịch chuyển theo những quỹ đạo hình elip (không phải quỹ đạo hình tròn) và vận tốc của hành tinh trên quỹ đạo biến đổi theo khoảng cách từ hành tinh đến mặt trời. Quá nhiều cho hình học lý tưởng của người Hi Lạp!
Thời kỳ cận đại (từ khoảng 1600 – 1800)
Có vẻ hơi lạ lùng khi đánh dấu sự bắt đầu của kỷ nguyên hiện đại ở một thời điểm quá xa như vậy trong quá khứ, tuy nhiên những cuộc phương thức trực tuyến khoa học, chính trị và kinh tế trong thế kỷ 17, 18 theo nhiều cách khác nhau đã góp phần cần thiết dựng lại xã hội của chúng ta.
Các nhà sử gia nghệ thuật đánh giá phong cách Baroque của thế kỷ 17. Đây là khoảng thời gian mà xung đột giữa Công giáo và Tin Lành tăng trưởng, làm cho tình hình thêm phức tạp bởi quyền lực ngày càng phát triển của các triều đại vĩ đại ở Châu Âu. Đây cũng là lúc mà các quốc gia mở rộng lãnh thổ, tiến triển sự giàu tài nguyên cũng như quyền tự chủ, và khi ranh giới quốc gia trở nên vững vàng, góp phần xác định nên các quốc gia chúng ta biết ngày nay (ví dụ: Pháp, Tây Ban Nha, Anh). Đây cũng là khoảng thời gian của hiện tượng xâm lấn thuộc địa khi các sức mạnh lớn của châu Âu phân chia và bóc lột con người và các nguồn tài nguyên thiên nhiên trên thế giới cho lợi ích riêng của họ.
Thế kỷ 17 cũng thường được gọi bằng cái tên kỷ Khai sáng. Theo nhiều cách thức, nó thúc đẩy sự chú trọng đối với tính cá nhân, điều đã được nhìn nhận trong giai đoạn Phục Hưng ở Ý và tiến triển rộng hơn nữa trong cuộc Cải cách Tin Lành. Các nhà tư tưởng như Rousseau, Voltaire và Diderot vừa mới khẳng định mức độ của chúng ta trong việc suy lý về chính chúng ta thay vì dựa vào vào các giáo lý của những tổ chức, chẳng hạn như nhà thờ. Trong lịch sử nghệ thuật, chúng ta cũng biết đến phong cách thức Rococo và phong phương thức Tân Cổ điển..
Cuộc cách online của Mỹ và Pháp vừa mới diễn ra trong thời kỳ này. Sự nổi lên của giai cấp trung lưu (và sau này là các giai cấp lao động) bắt đầu một camp kéo dài hàng thế kỷ nhằm giành được sức mạnh chính trị, thách thức lại quyền kiểm soát của tầng lớp quý tộc và chính thể quân chủ. Phong trào cải phương thức liên tiếp (trong thời kỳ này cũng như thế kỷ 19) và những cuộc cách trực tuyến đang từng bước mở rộng quyền công dân (quyền bầu cử). Trước đây quyền bỏ phiếu chỉ giới hạn cho những người đàn ông sở hữu đất đai hoặc những người trả một số tiền thuế nhất định. Chỉ đến nửa sau của thế kỷ 19 và thế kỷ 20, quyền bầu cử phổ thông mới trở thành quy định ở châu Âu và bắc Mỹ.
Thời kỳ hiện đại (khoảng từ sau 1800)
Chủ nghĩa tư bản trở thành hệ thống kinh tế chiếm ưu thế trong khoảng thời gian này (mặc dù nó đang có nguồn gốc từ thời kỳ Phục hưng). Các cá nhân liều lĩnh đầu tư vốn để sản xuất sp trong phân khúc tiền tệ phụ thuộc vào nguồn nhân công rẻ mạt. Lực lượng lao động cuối cùng vừa mới thành lập nên những công đoàn (phiên bản hiện đại của các phường hội) và bằng cách thức này tạo ra những ảnh hưởng đáng kể. Các quyền lực chính trị chung đã được ủng hộ bằng sự cải thiện tổng quan tiêu hợp lý sống và những thử nghiệm đi đầu trong hệ thống dạy bảo công.
Động cơ hơi nước và lao động phổ thông trong các nhà máy bắt đầu thay thế những thợ thủ công lành nghề. London, Paris và New York dẫn đầu mức tăng trưởng dân số chưa từng có ở các tp, do người dân từ các vùng quê chuyển đến hoặc nhập cư để tìm kiếm mức sống cao hơn.
Thế kỷ 20 là là khoảng thời gian bạo lực nhất trong lịch sử. Bao gồm hai cuộc chiến tranh thế giới, Chiến tranh Lạnh, sự tan rã của chủ nghĩa thực dân và sự khai sinh của nhà nước độc tài. Những tên độc tài (Mussolini, Hitler, Stalin, Idi Amin, Pol Pot, những nhà lãnh đạo kế tiếm ở Bắc Hàn…) áp đặt những hệ thống chính trị cực đoan gây nên các nạn đói và sự phân li trên diện rộng và cả nạn diệt chủng. song song đó, thế kỷ 20 được đánh dấu bằng cuộc đấu tranh cho nhân quyền và sự trỗi dậy của chủ nghĩa tư bản toàn cầu.
Trong khi nghệ sĩ trước đây làm việc dưới chỉ thị của những người bảo trợ màu mỡ liên kết với nhà thờ hoặc thành bang, thì trong khoảng thời gian này, nghệ thuật trở thành một phần của nền kinh tế đối tượng, và nghệ thuật chính nó được nhìn nhận như là sự tự thể hiện mang tính cá nhân. Những giá trị cao quý dựa trên tính cá nhân, điều vừa mới xuất hiện ở Hy – La cổ đại và sau đó lại trỗi dậy trong thời kỳ Phục Hưng, trở thành giá trị căn bản của văn hóa phương Tây. Trong khi các phong phương thức nghệ thuật trước đây (ví dụ: Baroque) vừa mới từng được rất nhiều nghệ sĩ khắp nhà cung cấp dùng trong khoảng thời gian dài, thì vào cuối thế kỉ 19 và sang thế kỉ 20, những phong phương thức nghệ thuật kế tiếp nhau thay đổi với tốc độ ngày càng nhanh và phân mảnh, lắp ghép thành một tấm kính vạn hoa, đại diện chho muôn vàn những lối sáng tạo nghệ thuật cá nhân.
Chúng ta vừa mới ở đâu?
Chúng ta bị nhấn chìm trong biển thời gian của chính chúng ta và thật khó để nhìn nhận thế giới xung quanh một cách thức khách quan. Thực ra, một trong những diễn đạt hiện đại của khái niệm Nghệ sĩ là một người đặc biệt thấu hiểu sâu sắc về thời khắc văn hóa của họ. Nhờ có chủ nghĩa tư bản toàn cầu, các phương tiện truyền thông xã hội và internet, chúng ta đã trở nên kết nối và ràng buộc hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử. Một vài người nhìn nhận đây như là một thời điểm không tưởng. Với kết nối Internet, tất cả chúng ta có thể đóng góp và hưởng thụ từ cái được gọi là cuộc cách thức trực tuyến Thông tin. Với những người khác, sự thịnh hành của công nghệ trong đời sống của chúng ta đã đe dọa tính cá nhân và sự riêng tư, tiêu giảm chúng ta thành một điểm dữ liệu để các tập đoàn như Facebook, Goolge good Apple trục lợi. Có một điều hiển nhiên là, theo suốt các khoảng thời gian được phác họa trên đây, nghệ thuật có nhiều ý nghĩa khác nhau và nó rất đủ nội lực sẽ còn được diễn dãi theo một cách khác biệt hơn nữa trong tương lai.
Lịch sử của nhân loại được lưu lại trong kiến thức thị giác của chúng ta. Cũng như số phận của những nền văn minh trước đây, thời gian cuối cùng sẽ phá hủy rất nhiều các giá trị văn hóa thị giác mà hôm nay đây chúng ta vừa mới quen thuộc. Các nhà lịch sử nghệ thuật của tương lai sẽ lại tìm kiếm để tái tạo cái thế giới mà bây giờ chúng ta đang sống, để hiểu rõ hơn các sắc thái ý nghĩa thân thuộc với chúng ta bây giờ. Có lẽ một ngày nào đó một nhà lịch sử nghệ thuật sẽ lúng túng với một meme trên internet, good những vòng Torqued Ellips của Richard Serra, và cả những bức vẽ graffiti trên sân trường.
