Cuốn sách Những kẻ xuất chúng sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời thông qua các đánh giá về xã hội, kiến thức và thế hệ của những nhân vật kiệt xuất như Bill Gates, Beatles và Mozart, bên cạnh những thất bại đáng ngạc nhiên của một số mọi người (ví dụ: Christopher Langan, người có chỉ số IQ cao hơn Einstein nhưng rốt cuộc lại quay về làm việc trong một trại ngựa). Theo đó, cùng với tài năng và tham vọng, những người thành công đều được thừa hưởng một cơ hội đặt biệt để rèn luyện bí quyết và cho phép họ vượt lên những người cùng trang lứa.
Với giọng văn lôi cuốn và cách kể chuyện hết sức có duyên, Malcom Gladwell cũng viện dẫn rất nhiều giai thoại thú vị như lý do phần lớn các cậu bé giỏi môn khúc côn cầu lại sinh vào tháng một, nguyên nhân con cái của những người Do Thái nhập cư lại trở thành những luật sư quyền lực nhất New York, nguyên do truyền thống kiến thức của nền nông nghiệp lúa nước lại đủ nội lực giúp trẻ em châu Á giỏi toán… Nhưng k chỉ có thế. Thông qua những ví dụ này, Gladwell muốn bàn luận về những con đường phức tạp dẫn đến thành công của con người.
Thách thức niềm tin về “con người tự lực”, tác giả quả quyết rằng các vĩ nhân k tự dưng mà có, cũng k được thúc đẩy bởi thiên tài tốt tài năng. Họ là những người được hưởng một “lợi thế vô hình” và cơ hội khác thường từ hoàn cảnh và nơi, nhờ đó họ vươn tới những dữ dội mà người khác k thể đạt được. Theo ông, “một vài người xứng đáng với điều đó, một vài mọi người thì k, một số người tạo ra thành công, một số không khó khăn là do may mắn”.
Trích đoạn sách good
Hiệu ứng Matthew
VÌ PHÀM AI đã CÓ, THÌ ĐƯỢC CHO THÊM VÀ SẼ CÓ DƯ THỪA; CÒN AI k CÓ, THÌ NGAY CÁI vừa mới CÓ, CŨNG SẼ BỊ LẤY ĐI.
Matthew 25:29
1.
Vào một ngày mùa xuân ấm áp tháng Năm năm 2007, hai đội Medicine Hat Tigers và Vancouver Giants chạm trán nhau trong giải vô địch khúc côn cầu Memorial Cup ở Vancouver, bang British Columbia, Canada. Tigers và Giants là hai đội xuất sắc nhất Giải ngoại hạng khúc côn cầu Canada, cũng chính là giải vô địch khúc côn cầu trẻ chất số lượng nhất thế giới. Đây đều là những ngôi sao tương lai của môn thể thao − những tuyển thủ mười bảy, mười tám và mười chín tuổi, những người vừa mới trượt băng và đánh bóng từ hồi họ mới chỉ là các cậu bé vừa chập chững biết đi.
Trận đấu được phát sóng trên ngành truyền hình quốc gia Canada. Ngược xuôi trên những con đường khu trung tâm bán hàng của Vancouver, các tấm biển về Memorial Cup treo phấp phới ở các trụ đèn. Sân vận động chật cứng người. Một dải thảm đỏ trải dài trên mặt băng và xướng ngôn viên giới thiệu những vị tai to mặt lớn dự khán trận đấu. đầu tiên là Thủ hiến bang British Columbia − ngài Gordon Campbell. Tiếp đó, giữa những tràng pháo tay náo động, Gordie Howe − một trong những huyền thoại của môn thể thao này bước ra. “Thưa các quý bà và quý ông,” xướng ngôn viên hô lớn. “Đây là Ngài Hookey!”
Trong sáu mươi phút tiếp sau, cả hai đội vừa mới cống hiến một trận khúc côn cầu hừng hực khí thế và giằng co quyết liệt. Vancouver ăn bàn trước, ngay đầu hiệp hai, trong một cú bật bóng của Mario Bliznak. Đến cuối hiệp hai, tới lượt Medicine Hat ghi điểm, khi tay săn bàn hàng đầu Darren Helm châm ngòi một cú đánh mau vượt qua thủ thành Vancouver − Tyson Sexsmith. Vancouver hồi đáp vào hiệp ba, ghi được bàn thắng quyết định của trận đấu và rồi, khi Medicine Hat để mặc thủ thành của mình chống đỡ tuyệt vọng, Vancouver đang ghi bàn lần thứ ba.
Sau trận đấu, các tuyển thủ và gia đình của họ cũng như phóng viên thể thao trên khắp Canada len lỏi chen chúc vào phòng thay đồ của đội thắng trận. Bầu không khí nồng nặc khói thuốc lá, hơi sâm-panh và trang phục đấu khúc côn cầu ướt đẫm mồ hôi. Trên tường treo một dải tấm biển vẽ tay: “Nắm chắc cuộc chơi.” Ở chính giữa căn phòng, huấn luyện viên đội Giants, ông Don tốt tỏ ra đầy xúc động. “Tôi quá tự hào về những chàng trai này,” ông nói. “Cứ nhìn quanh phòng thay đồ mà xem. Tất cả bọn họ đều dốc toàn tâm toàn ý vào trận đấu.”
Môn khúc côn cầu ở Canada đúng là một hệ thống tuyển lựa nhân tài. Hàng nghìn cậu bé Canada bắt đầu chơi môn thể thao này ở khả năng “học nghề” thậm chí còn trước khi chúng đi nhà trẻ. Từ thời điểm đó trở đi, đã có quá đủ các giải vô địch cho mọi lứa tuổi, và ở mỗi cấp độ như thế, các tuyển thủ lại được sàng lọc, phân loại, nghiên cứu và hiệu quả là những tay chơi tài năng nhất sẽ được tách riêng và sẵn sàng cho khả năng tiếp theo. Khi các tuyển thủ này bước vào độ tuổi từ 13 đến 19, những người xuất sắc nhất trong số này lại được thi thố trong một giải đấu danh giá có tên là Major Junior A, chính là đỉnh của kim tự tháp. Và nếu đội bóng Major Junior A của bạn được chơi ở Memorial Cup, điều đó đồng nghĩa với việc bạn vừa mới ở đỉnh chóp của kim tự tháp.
Đây chính là con đường chọn lựa những ngôi sao tương lai ở hầu hết các môn thể thao. Đây là cách thức chọn lựa của môn bóng đá ở châu Âu và Nam Mỹ, cũng là cách các vận động viên Olympic được tuyển lựa. cách thức này, cũng k nhiều khác biệt lắm đối với phương thức mà nghệ thuật âm nhạc cổ điển lựa chọn những nghệ sĩ bậc thầy trong tương lai, nghệ thuật vũ ba lê tuyển chọn những nghệ sĩ múa tương lai, hay các hệ thống giáo dục tinh hoa lựa chọn ra các nhà khoa học và trí thức kế tiếp của mình.
Bạn không thể nào mua tấm vé tham dự giải khúc côn cầu Major Junior A. Bất kể cha mẹ bạn là ai, ông bạn ghê gớm ra sao, good gia đình bạn làm ngành nghề gì. Cũng chẳng hề hấn gì nếu như bạn sống ở tận ngõ ngách hẻo lánh nào đó của một tỉnh cực nam Canada. Nếu bạn có tài năng, mạng lưới rộng lớn những người chiêu mộ và phát hiện tài năng khúc côn cầu cũng sẽ tìm đến bạn, và nếu bạn tự nguyện chấp nhận phát triển năng lực ấy, hệ thống sẽ tưởng thưởng cho bạn. sự phát triển trong môn khúc côn cầu được dựa trên công trạng cá nhân − và cả hai từ đó đều cần kíp như nhau. Các tuyển thủ được phân tích thông qua những màn trình diễn của riêng họ, k phải của ai khác, và phụ thuộc nền tảng tài năng của họ, chứ không phải căn cứ vào những lập luận cứng nhắc nào đó.
Liệu có phải như vậy?